مقایسه نرم افزارهای طراحی | کتیا، سالیدورک، اتوکد، اینونتور؟

می‌خواهم شروع به یادگیری طراحی و مدل‌سازی با یکی از نرم‌افزارهای CAD کنم و حالا با تعداد زیادی از این نرم‌افزارها مواجه هستم. کدام یک از این نرم‌افزارهای طراحی CAD می‌تواند برای مشاغل مهندسی که من در آینده خواهم داشت، سودمند باشد؟ تفاوت و شباهت‌های نرم‌افزارهای طراحی CAD در چیست و کدام یک همه‌گیرتر و پرکاربردتر است؟ کدام نرم‌افزار با توجه به صنایع و دانشگاه‌های ایران در زمینه طراحی مهندسی به درد من می‌خورد؟ کتیا (CATiA) یا سالیدورک (SolidWorks)؟ اینونتور (Inventor)، nx، اتوکد (AutoCad) یا Creo کدام برای طراحی بهتر است؟

این‌ها سؤال‌هایی است که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد. انتخاب یک نرم‌افزار مناسب برای طراحی مهندسی که متناسب با نیازهای روز صنعت و دانشگاه باشد، شاید کمی دشوار باشد. در ادامه مطلب می‌خواهیم به‌گونه‌ای شما را راهنمایی کنیم که پاسخ مناسبی برای این سؤال پیدا کنید. با ما همراه باشید…

ما به‌عنوان یک مهندس مکانیک یا یک طراح صنعتی و یا یک علاقه‌مند به طراحی مهندسی، نیازمند یادگیری حداقل یک نرم‌افزار طراحی CAD هستیم. به اطراف خود نگاه کنید. هرکدام از صنایعی که پیرامون ما قرار دارند، توجه خاصی به یکی از این نرم‌افزارهای طراحی CAD دارند. اجازه بدهید مروری بر روی نام‌آشناترین نرم‌افزارهای طراحی CAD مورد استفاده در ایران داشته باشیم. در این آموزش کتیا مقایسه جامعی پیرامون نرم افزارهای محبوب طراحی در دنیا خواهیم داشت.

نبرد بزرگان: مقایسه نرم‌افزارهای طراحی CAD
Solidworks – CATiA – Inventor – Creo – AutoCad

سرفصل‌های این آموزش:

• سالیدورک SolidWorks
• اتوکد AutoCAD
• کتیا CATIA
• پرو/اینجینیر Pro/ENGINEER (کرئو Creo)
• اینونتور Autodesk Inventor
• مکانیکال دسکتاپ
• اِن ایکس NX
• تاپ سالید TopSolid
• سالید اج Solid Edge
• مقایسه نرم‌افزارهای طراحی مکانیکی CAD
  • مقاصد استفاده، کاربران هدف
  • صنایع مورد استفاده
  • ویژگی‌های نقشه‌کشی، مدل‌سازی، رندرینگ
• جمع‌بندی نهایی: کتیا یا سالیدورک یا اینونتور

نرم‌افزار سالیدورکس SolidWorks

نرم‌افزار SolidWorks توسط شرکت سالیدورکس‌ در سال 1995 عرضه شد و هم‌اکنون به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از شرکت Dassault Systemes محسوب می‌شود. SolidWorks به‌منظور طراحی مکانیکی به‌صورت سه‌بعدی توسعه یافت. نرم‌افزار SolidWorks توانایی طراحی قطعات مکانیکی در سه محیط Part (طراحی قطعه)،، Assembly (مونتاژ) و Drawing (نقشه‌کشی) و همچنین توانایی تحلیل قطعات طراحی‌شده را با بهره‌گیری از نرم‌افزار COSMOS دارد.

نرم‌افزار SolidWorks امکان انجامم عملیات مدل‌سازی، ورق‌کاری، جوش‌کاری، قالب‌سازی، ریخته‌گری و تزریق پلاستیک را به کاربر می‌دهد. از مزایای نرم‌افزار سالیدورکس می‌توان به محیط کاری آسان و توانایی طراحی سریع، توانایی ورود و خروج فایل‌ها با فرمت‌های مختلف، چیدمان مناسب ابزارها و منوها، استفاده از استانداردهای جدید مهندسی و مدیریت اسناد طراحی و ساخت را نام برد.

نرم‌افزار اتوکد AutoCAD

نرم‌افزار AutoCAD توسط شرکت آمریکایی Autodesk در سال 1982 طراحی و عرضه شد. نرم‌افزار اتوکد را می‌توان به‌عنوان یکی از نخستین نرم‌افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر برای کامپیوترهای شخصی دانست. نسخه‌های اولیه نرم‌افزار AutoCAD، امکان طراحی دوبعدی جهت ترسیم نقشه‌های صنعتی و معماری را فراهمم می‌کرد.

در نسخه اتوکد 2007، قابلیت‌های سه‌بعدی زیادی به نرم‌افزار اضافه شد و در نسخه‌های بعدی با به‌کارگیری قابلیت Mesh Modeling و عملیات پارامتریک، توانایی نرم‌افزار اتوکد در طراحی دوبعدی و سه‌بعدی ارتقا یافت. نرم‌افزار AutoCAD با سه محیط اصلی AutoCAD Classic (دوبعدی)، 3D Modeling (سه‌بعدی) وDrafting & Annotation (نقشه‌کشی)، میلیون‌ها کاربر در سراسر دنیا دارد. نرم‌افزار اتوکد را می‌توان به‌عنوان بهترین نرم‌افزار نقشه‌کشی در دنیا دانست.

نرم‌افزار کتیا CATIA

نرم افزار کتیا (CATIA) توسط شرکت Dassault Systemes در سال 1981 طراحی و با همکاری شرکت IBM به بازار عرضه و به‌عنوان یک نرم‌افزار قوی برای طراحی، تحلیل و ساخت به کمک کامپیوتر (CAD/CAE/CAM) مطرح شد. نرم‌افزار CATiA را می‌توان رقیب اصلی نرم‌افزارهای Pro/ENGINEER و Unigraphics NX دانست. نرم‌افزار کتیا با قابلیت ذخیره‌سازی روند طراحی و ویرایش آن در درخت مشخصات، حفظ ارتباط بین فایل‌ها و تلفیق همزمان قطعات صلب (Solid)، سطوح (Surface) و المان‌های سیمیی (Wireframe) با کاهش زمان، هزینه و خطای طراحی، محیطی مناسب و کاربرپسند (User Friendly) فراهم آورده است.

کتیا چیست؟

نرم‌افزار CATIA با بیش از 100 محیط کاری، قابلیت طراحی و مونتاژ قطعات، تهیه نقشه‌های دوبعدی، طراحی سطوح پارامتریک و پیچیده، طراحی سازه، قالب‌سازی، مهندسی معکوس با ابر نقاط، ورق‌کاری، طراحی با استفاده از عکس، ماشین‌کاری، پایپینگ، طراحی مکانیزم، تحلیل، تهویه مطبوع، طراحی ارگونومی، طراحی جوش،، تلرانس‌گذاری، طراحی تجهیزات الکتریکی، مدیریت پروژه، مدیریت کارخانه و … را دارد. هم‌اکنون شرکت‌های بزرگ دنیا نظیر Boeing، Airbus، Audi، BMW، Bosch، Volvo، Toyota، Nissan، Ford و KIA Motor از نرم‌افزار کتیا استفاده می‌کنند.

نرم‌افزار پرو/اینجینیر Pro/ENGINEER

نرم‌افزار Pro/ENGINEER توسط شرکت آمریکایی PTC در سال 1987 طراحی و عرضه شد و در سال 2010 به کرئو (Creo) تغییر نام داد. نرم‌افزار پرو/اینجینیر را می‌توان به‌عنوان یکی از قوی‌ترین نرم‌افزارهای طراحی، تحلیل و ساخت به کمک کامپیوتر (CAD/CAE/CAM) در جهان دانست. نرم‌افزار (Pro/ENGINEER (Creo دارایی محیط‌های تخصصی برای مدل‌سازی، نقشه‌کشی، مونتاژ، قالب‌سازی، ماشین‌کاری، تحلیل، تزریق پلاستیک و … است. نرم‌افزار کرئو توسط شرکت‌های بزرگ دنیا نظیر Boeing، Audi، Toyota، Siemens و Volkswagen مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نرم‌افزار اینونتور Autodesk Inventor

نرم‌افزار Inventor توسط شرکت آمریکایی Autodesk در سال 1999 انتشار یافت. نسخه‌های بعدی اینونتور کم‌کم جای خود را در میان کاربران طراحی مکانیکی باز کرد، به‌گونه‌ای که در سال 2007 عنوان پرفروش‌ترین نرم‌افزار مدلینگ جهان را به خود اختصاص داد. از عوامل موفقیت نرم‌افزار اتودسک اینونتور می‌توان به سازگاری کاملل با نرم‌افزار AutoCAD و پشتیبانی از نقشه‌های طراحی شده توسط نرم‌افزار Mechanical Desktop اشاره کرد. نرم‌افزار Inventor دارای قسمت‌های مختلفی نظیر Partt Modeling (طراحی قطعه)، Assembly (مونتاژ قطعات)، Drawing (نقشه‌کشی)، Sheet Metal (ورق‌کاری)، Weldment (جوشکاری)، Presentation (متحرک‌سازی)، Piping (لوله‌کشی)، Frame Generation (طراحی سازه) و … می‌باشد.

نرم‌افزار مکانیکال دسکتاپ Autodesk Mechanical Desktop

نرم‌افزار Mechanical Desktop توسط شرکت آمریکایی Autodesk در سال 2000 منتشر شد. نرم‌افزار مکانیکال دسکتاپ بر پایه نرم‌افزار AutoCAD طراحی و عرضه شد، به‌گونه‌ای که برای ترسیمات دوبعدی از آن بهره می‌گرفت. نرم‌افزار اتودسک مکانیکال دسکتاپ با استفاده از دستوراتی ساده، امکان مدل‌سازی، مونتاژ و تهیهه نقشه‌های دوبعدی را فراهم می‌نمود. Mechanical Desktop به دلیل عدم توانایی در رقابت با سایر نرم‌افزارهای طراحی مکانیکی نظیر SolidWorks از چرخه رقابت خارجج شد و شرکت Autodesk پس از نسخه 2009، ویرایش دیگری به بازار عرضه نکرد.

نرم‌افزار اِن ایکس NX

نرم‌افزار NX که سابقاً Unigraphics (یونیگرافیکس) نامیده می‌شد توسط شرکت Siemens PLM آمریکا (شاخه نرم‌افزاری شرکت زیمنس آلمان) در سال 1973 منتشر شد. نرم‌افزار NX امکانات فراوانی نظیر اتوماسیون صنعتی، طراحی و مدل‌سازی صنعتی، تحلیل، شبیه‌سازی مکانیزم‌ها و ساخت در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

نرم‌افزار اِن ایکس با دارا بودن بیش از 240 ماژول نظیر مهندسی بر اساس اطلاعات (KBE)، فرآیندهای خودکار مهندسی، طراحی جوش و طراحی خودکار قالب‌های تزریق پلاستیک، مورد توجه صنایع هواپیمایی، اتومبیل‌سازی، صنایع High Tech و سایر صنایع مصرفی قرار دارد. در این نرم‌افزار به‌واسطه بهره‌گیری از هسته مرکزی مدل‌سازز Parasolid، توانایی مدل‌سازی با سرعت بسیار بالا و حجم فایل نهایی کوچک و  امکان تبدیل و ترجمه داده‌ها به بیش از 230 برنامه CAD وجود دارد.

نرم‌افزار تاپ سالید TopSolid

نرم‌افزار TopSolid توسط شرکت نرم‌افزاری Missler ارائه و پشتیبانی می‌شود. نرم‌افزار TopSolid مجموعه کاملی برای طراحی چندبعدی فرآیندهای صنعتی، مدل‌سازی فرآیندهای قالب‌سازی، ریخته‌گری، ماشین‌کاری، تراش‌کاری، برش‌کاری، چوب‌کاری، سنگ‌تراشی، ورق‌کاری، مدیریت و کنترل پروژه، طراحی خط تولید، تعیینن ترتیب فرآیندهای صنعتی و … در اختیار کاربران قرار می‌دهد. نرم‌افزار TopSolid راه‌کارهایی برای کاهش زمان ماشین‌کاری، کاهش هزینه‌های ابزار و افزایش کیفیت محصول ارائه می‌دهد. امروزه بیش از 10000 شرکت در سراسر جهان از نرم‌افزار تاپ سالید استفاده می‌کنند.

نرم‌افزار سالید اج Solid Edge

نرم‌افزار Solid Edge توسط شرکت آمریکایی Siemens PLM (شاخه نرم‌افزاری شرکت زیمنس آلمان) در سال 1995 منتشر شد. نرم‌افزار سالید اج امکان طراحی قطعه، مونتاژ، نقشه‌کشی، مدل‌سازی سطوح پیچیده، ورق‌کاری، شبیه‌سازی دینامیکی، قالب‌سازی، تحلیل تنش و حرارت و … را دارد. از دیگر ویژگی‌های نرم‌افزار Solidd Edge می‌توان به توانایی بالا در مهندسی معکوس، بسته‌های نرم‌افزاری مکمل نظیر قطعات استاندارد و قالب‌سازی، به‌کارگیری موتور شبیه‌ساز Femap و سازگاری با سایر نرم‌افزارهای Siemens نظیر NX اشاره کرد.

مقایسه نرم‌افزارهای طراحی مکانیکی CAD

مراکز مهم تحقیقاتی، انواع مقایسه‌ها را برای گروه‌های مختلف نرم‌افزاری ارائه می‌دهند. برای نرم‌افزارهای طراحی مکانیکی CAD، این مقایسه‌ها می‌تواند شامل مواردی نظیر توانایی مدل‌سازی دوبعدی و سه‌بعدی، کارایی در صنایع مختلف (هواپیمایی، خودروسازی، پزشکی، انرژی و …)، سهم بازار، رضایت مشتری، پشتیبانی از فرمت‌های مختلف ورودی و خروجی، تعداد زبان‌های محیط کاری، پشتیبانی از انواع سیستم عامل‌ها، دارا بودن نسخه‌های دانشگاهی،  خدمات پس از فروش، قیمت و کاربرپسند بودن باشد.

هر یک از این موارد می‌تواند به‌عنوان یک پارامتر مهم برای انتخاب نرم‌افزار مناسب جهت یادگیری مورد توجه قرار بگیرد. اما به‌طورکلی برای کشور ایران بسیاری از این پارامترها در حاشیه قرار می‌گیرند. مثلاً به علت دسترسی آسان به هر نرم‌افزار، پارامتر قیمت اهمیت خود را از دست می‌دهد، درحالی‌که این پارامتر در سایر کشورها، یک عامل تعیین کننده است. اجازه بدهید نگاهی به سهم بازار نرم‌افزارهای CAD در سال 2016 داشته باشیم.

در جداول زیر می‌توانیم مقایسه بین 9 نرم‌افزار AutoCAD – CATIA – NX – Pro/ENGINEER (Creo) – SolidEdge – SolidWorks – Inventor – AutoCAD Mechanical و TopSolid را از لحاظ پارامترهای مختلف نظیر زمینه مورد استفاده، کاربران، قابلیت‌های مدل‌سازی، صنایع مورد استفاده، ماژول‌های اصلی، ابزارهای طراحی سطوح پیشرفته، معماری، الکتریکی، ورق‌کاری، فرمت فایل‌های ورودی و خروجی، سیستم عامل‌ها و زبان‌های قابل پشتیبانی مشاهده کنیم.

تذکر: دقت نمایید که این مقایسه برای یک نسخه خاص در یک مقطع زمانی ارائه شده است و در نسخه‌های دیگر امکان تغییرات وجود دارد.

1. مقاصد استفاده، کاربران هدف، قابلیت‌های اصلی

2. صنایع مورد استفاده

3. ویژگی‌های نقشه‌کشی، مدل‌سازی، رندرینگ، بهره‌وری، مشارکتی

4. ویژگی‌های پیشرفته سطوح

جمع‌بندی نهایی: کتیا یا سالیدورک یا اینونتور یا … ؟!

حال باید پاسخ دهیم که کدام نرم‌افزار بهتر است؟ CATIA or SolidWorks، Inventor و Pro/ENGINEER یا AutoCad و…؟ درست مانند این است که بپرسیم کدام ماشین بهتر است؟ BMW یا Mercedes؟

درواقع می‌توانیم بگوییم هیچ پاسخ صحیحی برای این سؤال وجود ندارد. البته اگر سؤال را این‌گونه محدود کنیم که کدام نرم‌افزار برای طراحی 2D و کدام برای 3D مناسب‌تر است، شاید پاسخ واضح‌تری داشته باشیم. ممکن است برای تصاحب یک شغل مجبور شویم یکی از این نرم‌افزارها را فرابگیریم و اینکه کدام نرم‌افزار ارجح است کاملاً بستگی به محل اشتغال ما دارد!

از طرفی ممکن است ده نرم‌افزار طراحی CAD فراگرفته باشید. حالا برای استخدام به یک شرکت معتبر صنعتی مراجعه کرده‌اید و پس از بررسی رزومه، از شما پرسیده می‌شود آیا نرم‌افزار یازدهم را بلد هستید؟!

پس به نظر شما چه باید کرد؟ آیا باید ابتدا شرکت و صنعت مورد نظر خود را انتخاب کنیم و سپس متناسب با نیاز آن‌ها یک نرم‌افزار را فرابگیریم؟ مطمئناً پاسخ این سؤال منفی است. آنچه اهمیت پیدا می‌کند این است که ما طی یادگیری یک نرم‌افزار طراحی CAD با روند طراحی آشنا می‌شویم و خوشبختانه در تمام نرم‌افزارهای CAD این روند مشابه است. یعنی وقتی روش طراحی یک قطعه از طریق دوران است، در تمام نرم‌افزارهای CAD می‌توانیم ابزار Revolve را پیدا کنیم. فقط تفاوت در نحوه استفاده، نوع ورودی‌ها و اولویت‌های انتخابی است.

بنابراین کار ما زیاد هم سخت نیست! به‌عنوان جمع‌بندی مطالب فوق، می‌توانیم بگوییم که ما می‌بایست با توجه به کاربرد و همه‌گیر بودن، یکی از نرم‌افزارهای CAD را انتخاب و با تسلط زیاد فرابگیریم. سپس با توجه به علاقه و زمانی که در اختیار داریم به یادگیری نرم‌افزار دیگری مبادرت کنیم و البته یادگیری نرم‌افزار دوم، به‌مراتب راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود. زیرا همانطور که اشاره کردیم، یادگیری روند طراحی مهم‌تر از محل قرارگیری ابزارهاست.

از بین نرم‌افزارهای اشاره شده، نرم‌افزار CATIA V5 را می‌توان با اطمینان بیشتری برای شروع انتخاب کرد. زیرا در سال‌های اخیر در ایران به‌شدت مورد توجه صنعت و دانشگاه قرار گرفته است و همچنین نرم‌افزار کتیا از لحاظ قدرت و توانایی دارای قابلیت‌های فراوانی در زمینه طراحی مکانیکی، طراحی سطوح پیچیده، ورق‌کاری، ماشین‌کاری، طراحی مکانیزم، طراحی ارگونومی، مهندسی معکوس و … است.

اما… شاید در طی پرس و جوی خود با این پاسخ مواجه شوید که کار صنعت ما صرفاً با نرم‌افزار AutoCAD راه می‌افتد!

منبع: آکادمی نرم‌افزارهای مکانیک