آموزش گام به گام کتیا (CATiA)
در پکیج کامل آموزش کتیا، رایگان هر آنچه که برای ورود به غول طراحی CATiA نیاز دارید را در 10 فصل آموزش میدهیم. آموزش گام با گام کتیا شامل محیط Sketcher و Part Design و Assembly، نقشهکشی Drafting، آموزش ابرنقاط در CATiA، طراحی سطوح و… همراه با تمرین ها و پروژه های عملی است.
نرمافزار CATIA با بیش از 100 محیط کاری، قابلیت طراحی دوبعدی و 3D، مونتاژ قطعات، تهیه نقشههای دوبعدی، طراحی سطوح پارامتریک و پیچیده، طراحی سازه، قالبسازی، مهندسی معکوس با ابر نقاط، ورقکاری، طراحی با استفاده از عکس، ماشینکاری، پایپینگ، طراحی مکانیزم، تحلیل، تهویه مطبوع، طراحی ارگونومی، طراحی جوش،، تلرانسگذاری، طراحی تجهیزات الکتریکی، مدیریت پروژه، مدیریت کارخانه و … را دارد. هماکنون شرکتهای بزرگ دنیا نظیر Boeing، Airbus، Audi، BMW از نرمافزار کتیا استفاده میکنند.
نرم افزار کتیا چیست؟
نرم افزار کتیا (CATIA: Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) یک نرمافزار تجاری CAD/CAM/CAE است که توسط شرکت فرانسوی Dassault Systemes توسعه یافت و توسط شرکت IBM به بازار جهانی عرضه شد. CATiA در اواخر سال دهه 1970 و اوایل 1980، به منظور توسعه جت جنگنده میراژ ایجاد و سپس در هوافضا، خودرو سازی، کشتی سازی و سایر صنایع به کار گرفته شد. در ابتدا کاتی (CATI) نام داشت و در سال 1981 نام آن به CATIA تغییر یافت. نرمافزار کتیا با نرمافزارهای Siemens NX، Pro/ENGINEER، Autodesk Inventor و SolidEdge در رقابت است اما از لحاظ قابلیت، اکثر این نرمافزارهای طراحی را پوشش میدهد. در مقاله آموزشی زیر بطور گام به گام به واکاوی تاریخچه، کاربرد، امکانات، ویژگی های، مزایا و معایب کتیا پرداختیم، همچنین سعی کردیم با یک معرفی اجمالی پیرامون مهمترین محیط های CATiA دید کلی به شما بدهیم.
تواناییهای نرمافزار CATiA
- مدل سازی و طراحی سطوح و قطعات پیچیده، شرکتهای هواپیماسازی همچون بوئینگ و شرکتهای خودروسازی همچون فورد و نیسان از نرمافزار کتیا استفاده می کنند.
- انجام پروسه ماشینکاری و تولید و استخراج G-code برای دستگاههای تراشکاری cnc جهت ساخت قطعه
- تحلیل و طراحی مکانیزمها،سیستم ها و تجهیزات هیدرولیکی، پنوماتیکی، الکتریکی و…
- طراحی قالب و مدلهای ورق کاری
- شبیهسازی
- مدیریت پروژهها
ویژگیهای کتیا
- رابط گرافیکی بسیار قدرتمند و کاربر پسند (User-Friendly) بودن آن
- تسهیل کار کاربر با ایجاد نمودار درختی
- دارا بودن تاریخچه (History) جهت برگرداندن تغییرات اعمالی به مدل
- امکان تخصیص ابعاد به قطعه بصورت پارامتریک
- سفارشی کردن نرمافزار کتیا توسط رابط های برنامه نویسی (API)
چرا باید کتیا را یاد بگیرید؟
میخواهیم ابزار قدرت را در دست داشته باشیم، آن هم در صنعتی که نگاه مطمئنی به یک مهندس مکانیک تازهکار ندارد! با تکیه بر این اصل که همیشه دانستن بهتر از ندانستن است (ابوریحان بیرونی!)، بهعنوان یک مهندس مکانیک با هر گرایشی ابتدا باید بر یک نرمافزار مدلسازی و نقشهکشی مسلط باشیم. حتی اگر بهطور روزمره هم با نقشههای صنعتی سروکار نداشته باشیم اما حتما در آینده کاریتان با این نقشهها برخورد خواهید کرد. پس توانمندی نقشهخوانی، نقشهکشی و مدلسازی برای یک مهندس مکانیک امری ضروری است.
در سالهای اخیر نرمافزار کتیا در ایران بهشدت مورد توجه صنعت و دانشگاه قرار گرفت (طراحی بدنه خودرو در شرکتهایی مثل ایرانخودرو و سایپا توسط کتیا انجام میشود). همچنین از لحاظ قدرت و توانایی دارای قابلیتهای فراوانی در زمینه طراحی مکانیکی، طراحی سطوح پیچیده، ورقکاری، ماشینکاری، طراحی مکانیزم، طراحی ارگونومی، مهندسی معکوس و … است.
در واقع آموزش گام به گام کتیا شما را تقریبا از سایر نرمافزارهای طراحی بینیاز میکند. اما مثلا نرمافزار سالیدورک (SOLIDWORKS ) ضمن اینکه شاید فرآیند مدلسازی سادهتری نسبت به کتیا داشته باشد اما به هیچ وجه قابلیتهای شگفتانگیز کتیا را در طراحی سطوح پیچیده ندارد. همه این عوامل در کنار محیط کاری مقبول و لذتبخش کتیا، میتواند این نرمافزار را بهعنوان گزینه مناسبی برای طراحی CAD معرفی کند.
دانلود و نصب کتیا
راهنمای گام به گام و تصویری نصب کتیا نسخه V5R21 و ورژن های 2016، 2017 و 2018 همراه با فعالسازی (نصب کرک – لایسنس) و نصب Documentation کتیا در سایت UMEC قرار دارد. ابتدا در مقاله ای جداگانه تمام نکات لازم و ضروری برای نصب کتیا را تشریح کردیم برای مثال گفتیم که نسخه 64 بیتی نرمافزار CATIA V5R21 بر روی ویندوزهای 64 بیتی 7 و 10 فعال نمیشود و باید از نسخه 32 بیتی استفاده کنید. به شما توصیه میکنیم با مراجعه به لینک زیر و با توجه به ورژن کتیا مدنظرتان مقاله مربوطه را با دقت مطالعه بفرمایید و گام های نصب را با وسواس پیش ببرید تا مشکلی حین نصب برای شما بوجود نیاید.
آموزش کتیا
فرقی نمیکند اگر در ابتدای کار با کتیا هستید و یا حتی بصورت حرفهای کار میکنید؛ در دنیای امروز که فراوانی اطلاعات ما را احاطه کرده است انتخاب یک روند مناسب و حرکت در مسیر آن برای یادگیری هر موضوعی ضروری است. آنچه مسلم است اگر از ابتدا مسیر حرکت را بدانیم و مبدأ و مقصد را بشناسیم و سپس قدم در راه بگذاریم، با خیالی آسودهتر و با گامهایی استوارتر پیش خواهیم رفت. ضمن اینکه در هر نقطه از مسیر، میتوانیم موقعیت خود را مشاهده کنیم و میزان پیشرفت خود را بسنجیم. این موضوع فارغ از مسئله مورد بررسی، یک اصل کلی است خواه فراگیری یک ورزش جدید باشد یا یک ساز موسیقی یا یک نرمافزار تخصصی!. در این میان استفاده از تجربه افرادی که این مسیر را پیمودهاند میتواند کمک شایانی برای نوآموزان باشد. در همین راستا بر آن شدیم تا شرح مختصری از روند صحیح آموزش کتیا برای فراگیران بیان کنیم. هدف ما از بیان این سرفصل آموزشی، تسلط جامع و کامل بر طراحی سهبعدی، نقشهکشی دوبعدی و مهندسی معکوس با کتیا است بهگونهای که تمام نیازهای شما در طراحی برطرف شود. بهجرئت میتوان گفت با تسلط بر مفاد این سرفصل آموزشی کتیا، میتوانید بیش از 95% از آنچه را که میبینید یا تصور میکنید، طراحی نمایید. در ادامه میتوانید آموزش هر کدام از این 9 محیط کتیا را بصورت جداگانه همراه با تمرین در دسته مخصوص مطالعه بفرمایید.
- آموزش کتیا: دوره مقدماتی
- آموزش پیشرفته کتیا: طراحی سطوح
- تمرینات کتیا (گام به گام)
شروع کار با کتیا

در این قسمت ابتدا به معرفی نرم افزار کتیا پرداخته شد سپس پلتفرمها، رابط گرافیکی و درخت مشخصات کتیا توضیح داده میشود. عملکرد ماوس، استفاده از جهت نما، تعیین دقت و نوع نمایش اشیاء نیز از مقالاتی است که در این قسمت گنجانده شده است. در یک مقاله بصورت مجزا، آموزش تنظیمات کتیا را مورد بررسی قرار دادیم.
آموزش محیط Sketcher کتیا

بعد از آشنایی مقدماتی شما دوستان عزیز با محیط کتیا، وقت آن رسیده است که شروع به طراحی کنیم. تولید قطعات سه بعدی در نرمافزار کتیا بر مبنای پروفیل های دوبعدی انجام میگیرد. این پروفیل ها در محیط کاری دوبعدی به نام Sketcher ایجاد شده و سپس در محیط طراحی قطعه (و یا سایر محیطها) به کار گرفته میشوند. در محیط اسکچر میتوان پروفیلها را به کمک قیودی نظیر اندازه، زاویه، مماسی، توازی و … به صورت پارامتری ترسیم کرد تا در در صورت نیاز به راحتی قابل ویرایش و اصلاح باشند. در این قسمت به آموزش جعبهابزارهای Sketch tools، Profile، Operation، Constraint، نحوه قید گذاری و بررسی مفهوم رنگها در محیط Sketcher کتیا و نحوه ایجاد انیمیشن قیود توسط Animate Constraint پرداختیم و نهایتا با بررسی گام به گام یک تمرین عملی در محیط Sketcher آموزش این محیط را به پایان رساندیم.
آموزش محیط Part Design کتیا

محیط کاری Part Design کتیا یکی از محیطهای کاری مجموعه Mechanical Design است. کاربر در این محیط میتواند با استفاده از Sketch های دوبعدی، مدلهای سه بعدی صلب ایجاد کند. پس از ایجاد مدل سه بعدی اولیه، میتوان مشخصههای مورد نظر نظیر سوراخ، گوشه، رزوه، ماهیچه و … را به مدل اضافه نمود. آموزش این بخش شامل جعبهابزارهای مهم و کاربردی Sketch-Based Features، Dress-Up Features، Transformation Features، Reference Elements، Surface-Based Features است. با توجه به اهمیت آموزش محیط Part Design تعداد 8 تمرین عملی بصورت گام به گام و کاملا مجزا در این قسمت درج شده است تا با ابزارهای مهم محیط پارت آشنا شوید.
آموزش محیط Assembly Design کتیا

محیط Assembly Design (محیط اسمبلی کتیا) یکی از محیطهای کاری مجموعه Mechanical Design است. در این محیط، کاربر میتواند با استفاده از قیود موجود، قطعات مختلف یک محصول را مونتاژ نماید. قیود مونتاژ موجود در این محیط برای تعیین موقعیت دقیق قطعات در محصول نهایی به کار میروند. این قیود با محدود کردن درجات آزادی هر قطعه، موقعیت و جهتگیری آن را در محصول و نسبت به سایر قطعات تعریف میکند. آموزش این بخش شامل جعبهابزارهای Product Structure Tools، Constraints، Move ، Space Analysis، Assembly Features است. همچنین یک تمرین مونتاژ محصول در محیط Assembly Design نرمافزار کتیا بصورت عملی پیاده سازی شد.
آموزش محیط Drafting کتیا

کاربر در محیط Drafting کتیا میتواند با استفاده از قطعههای سهبعدی تولید شده در محیط Part Design یا محصولات مونتاژ شده در محیط Assembly Design، مستندات و نقشههای مهندسی تولید کند. در این نقشهها، نماهای مختلف همراه با جزئیات مورد نیاز تعبیه میشود. این نقشههای دوبعدی بهصورت مستقیم توسط اپراتورهای قسمتهای مختلف کارگاهها، مراکز تولیدی و ماشینکاری بهکار میروند. محیط درفتینگ کتیا کلیه ابزارهای لازم نظیر ابزارهای تولید نما، ترسیم، ویرایش، اندازهگذاری و علائم اختصاری برای تولید نقشه نهایی کارگاه را فراهم میکند. آموزش این بخش شامل نحوه ورود به محیط نقشهکشی، سیستمهای نقشهکشی اروپایی و آمریکایی شامل ترسیم نماها در فرجه اول و فرجه سوم، روش تغییر استاندارد و اندازه صفحه نقشهکشی، آموزش جعبهابزارهای Drawing و Views است. در انتها نیز 1 تمرین عملی در این محیط اجرا شد که میتوانید فایل CATPart تمرین و نقشههای تمرینی را از اینک مربوطه دانلود بفرمایید.
آموزش محیط Generative Shape Design کتیا

محیط کاری Generative Shape Design کتیا، یکی از محیطهای کاری مجموعه Shape است. برای تولید محصولات با شکلهای نسبتا پیچیده، نمیتوان به صورت مستقیم از محیط طراحی قطعه Part Design و طراحی قطعات توپُر استفاده کرد. بنابراین برای انعطافپذیری و قدرت مانور بیشتر هنگام طراحی، اغلب نیاز به ترسیم سطح (Surface) این قطعات است. این سطوح، رویه بیرونی قطعه را مشخص میکند و بدون ضخامت هستند. سرفصلهای آموزشی این بخش عبارت است از: نحوه ترسیم المانهای Wireframe (نقطه، خط، صفحه، Spline و دایره) در فضای سهبعدی کتیا، آموزش ابزارهای Projection، Intersection، Extrude ،Revolve، Offset، Sweep، Fill، Multi-Sections Surface، Blend، Join، Split، Trim، Boundary، Extract به همراه نحوه ایجاد گوشه (Fillet) بر روی سطوح و امتداد یک سطح یا منحنی. نهایتا مقاله آموزش نحوه طراحی اسپیکر کامپیوتر به عنوان یک تمرین عملی و گام به گام در محیط Generative Shape Design کتیا درج شده است.
آموزش محیط FreeStyle کتیا

مدلهای سطوح، مدلهای سهبعدی بدون ضخامت و خواص جرمی هستند. در نرمافزار CATIA V5، مدلسازی این سطوح با توجه به روش تولید و درجه پیچیدگی و همچنین پارامترهای موجود در مسأله، در یکی از محیطهای طراحی سطوح Shape انجام میشود. محیط FreeStyle کتیا یکی از محیطهای کاری این مجموعه است. به طور کلی این محیط برای تولید و آنالیز سطوح و منحنیهای آزاد به کار میرود. ابتدا به آموزش جهتنما و جعبهابزارهای Quick Compass Orientation و Tools Dashboard پرداختیم سپس ابزارهای FreeStyle Curve Blend، Match Curve، Extrusion، Net Surface، Match Surface به همراه آنالیز منحنیها، صفحات برش، خمیدگی سطوح را مورد واکاوی قرار دادیم. در انتهای آموزش این بخش میتوانید طراحی بدنه خودرو را به عنوان تمرین محیط FreeStyle نرمافزار کتیا مطالعه و دانلود بفرمایید.
آموزش محیط Imagine & Shape کتیا

محیط Imagine & Shape (طراحی مفهومی) کتیا یکی از محیطهای جذاب مجموعه Shape است. (Imagine & Shape (IMA محصولی است که بر مبنای سطوح بخشیزه شکل گرفته است این محصول بینظیر CATIA، برای بیان ایدههای خلاقانه در محیط سهبعدی، طراحی محصولات به صورت مفهومی، نمونهسازی سریع، شبیهسازی قطعات و طراحی با استفاده از عکس مورد استفاده قرار میگیرد. با به کارگیری ابزارهای خاص این محیط، طراح میتواند یک ایده جالب و پیچیده طراحی را با روشی بسیار ساده و با سرعت زیاد به یک مدل هندسی سهبعدی تبدیل نماید. بیشترین استفاده از این محیط در طراحی لوازم خانگی، اسباب بازیها و کالاها و تجهیزات ورزشی است. آموزش های این بخش شامل جعبهابزار Tools Palette جهت تغییر فرم سطح، ابزارهای Alignment، Attraction، Translation، Face Cutting و Face Subdivision، ابزار Erasing و Cut by Plane جهت حذف لبه یا وجه، نحوه ترسیم منحنی و سطح است. تمرین این بخش شامل آموزش گام به گام طراحی صندلی توپی در محیط Imagine & Shape کتیا است.
آموزش محیط Sketch Tracer کتیا

محیط کاری (FreeStyle Sketch Tracer (FSK کتیا بخشی از مجموعه طراحی سطوح CATIA یعنی Shape Design میباشد. این محیط شما را قادر میسازد تا طرحها، عکسها و یا هر نوع ترسیمه دوبعدی را وارد کرده و موقیعت و مقیاس آنرا در فضای سهبعدی تعیین کنید. سپس میتوانید از سایر محیطهای طراحی سطوح یعنی Freestyle، Generative Shape Design و Imagine & Shape برای ترسیم المانهای هندسی بر روی این طرحها استفاده نمایید. با این کار در واقع میتوانید از یک طرح دوبعدی (مثلا یک تصویر سه نما) به یک مدل سهبعدی برسید.
آموزش محیط Digitized Shape Editor کتیا

در این قسمت به آموزش هنر مهندسی معکوس با ابر نقاط در کتیا میپردازیم. مهندسی معکوس با ابر نقاط را میتوان به طور کلی هنر تبدیل ابر نقاط به مدل سهبعدی CAD نامید. در این فرآیند ابتدا بر روی نقاط، یک مش سهگوش ایجاد میشود. این مش، توپولوژی اصلی مدل نهایی را ارائه میدهد. در مرحله بعد از تقسیم مش به نواحی کوچکتر و یا روشهای دیگر، یک سطح ساده تخمین زده میشود. این سطوح تا جایی که از زیبایی و سازگاری آنها اطمینان حاصل شود، پیراسته شده و به هم متصل میشوند و در نهایت مدل اصلی را ایجاد میکنند. سرفصل آموزشی این قسمت شامل چرخه مهندسی معکوس کتیا، نحوه وارد کردن و پالایش ابر نقاط، ایجاد مش روی ابر نقاط و اصلاح آن، نحوه حذف عیوب مش، کنترل و مدیریت ابر نقاط و مش به همراه آموزش ابزار Decimate، Optimize و Curve Projection است.
تمرین کتیا

قطعا بعد از آموزش کتیا، انجام پروژههای عملی برای تثبیت آموزشها بسیار ضروری است. در این قسمت تمرینهای محیطهای مختلف CATiA را برای شما آماده کردیم. تمامی تمرینها بصورت گام به گام و تصویری است همچنین فایل CATPart با نسخه V5R21 ذخیره شده و جهت دانلود شما عزیزان قرار دادیم.
- تمرین محیط طراحی دو بعدی Sketcher
- 8 تمرین عملی محیط پارت دیزاین کتیا
- تمرین مونتاژ محصول در محیط Assembly Design
- 1 پروژه عملی نقشهکشی در محیط Drafting
- تمرین عملی طراحی اسپیکر کامپیوتر در محیط Generative Shape Design
- تمرین مدلسازی صندلی توپی در محیط Imagine & Shape
- طراحی بدنه خودرو در محیط FreeStyle نرمافزار کتیا
جدیدترین آموزشهای کتیا

ترسیم بهترین دایره گذرنده از چند نقطه با استفاده از نرمافزار CATIA
یکی از مسائلی که ممکن است در روند طراحی و بویژه مهندسی معکوس با آن برخورد کنید، ترسیم دایره با استفاده از چند نقطه است. در واقع میخواهیم مرکز و شعاع بهترین دایره گذرنده از چند نقط... بیشتر بخوانید

آموزش نصب کتیا V5R21 در ویندوز 10 و 7 + کرک کتیا (لایسنس)
با توجه به تغییرات در نحوه نصب کتیا و فعالسازی نسخههای جدید، تصمیم به ارائه آموزش جامعی برای نصب نسخههای مختلف همراه با فعالسازی گرفتیم. در این آموزش کتیا با آموزش نصب نرمافزا... بیشتر بخوانید

آموزش نصب نرمافزار کتیا CATIA V5-6R2016 + لایسنس
با توجه به تغییراتی که در نحوه نصب و فعالسازی نسخههای جدید نرمافزار کتیا ایجاد شده است، تصمیم گرفتیم تا آموزش جامعی برای نصب نسخههای مختلف نرمافزار کتیا همراه با فعالسازی (لا... بیشتر بخوانید

دانلود و آموزش نصب کتیا CATIA V5-6R2017 روی ویندوز 10، 8.1 و 7 + لایسنس
با توجه به تغییراتی که در نحوه نصب و فعالسازی نسخههای جدید نرمافزار کتیا ایجاد شده است، تصمیم گرفتیم تا آموزش جامعی برای نصب نسخههای مختلف نرمافزار کتیا همراه با لایسنس و همچن... بیشتر بخوانید

آموزش نصب کتیا در ویندوز 10 + مشکلات نصب کتیا
با توجه به تغییراتی که در نحوه نصب و فعالسازی نسخههای جدید نرمافزار کتیا ایجاد شده است، تصمیم گرفتیم تا آموزش جامعی برای نصب نسخههای مختلف نرمافزار کتیا همراه با کرک کتیا و هم... بیشتر بخوانید

آموزش ابزار Curve Projection در محیط Digitized Shape Editor کتیا
در قسمت قبلی از سری آموزشهای محیط Digitized Shape Editor نرمافزار کتیا، با عملگرهای کنترل و مدیریت ابر نقاط و مش واقع در جعبهابزار Cloud Operations کتیا آشنا شدیم. در این آموزش ... بیشتر بخوانید

تمرین محیط FreeStyle نرمافزار کتیا: طراحی بدنه خودرو
در قسمتهای قبلی از سری آموزشهای محیط FreeStyle نرمافزار CATIA با مهمترین ابزارهای این محیط و نحوه استفاده از آنها آشنا شدیم. دیدیم که در محیط FreeStyle کتیا میتوانیم یک سطح آ... بیشتر بخوانید

تمرین محیط Imagine & Shape نرمافزار کتیا – صندلی توپی
در قسمتهای قبلی از سری آموزشهای محیط Imagine & Shape نرمافزار کتیا با مهمترین ابزارهای این محیط و نحوه استفاده از آنها آشنا شدیم. نحوه ایجاد، تغییر فرم و تغییر توپولوژی سط... بیشتر بخوانید

آنالیز خمیدگی سطوح در محیط FreeStyle نرمافزار کتیا
در قسمتهای قبلی از سری آموزش محیط FreeStyle نرمافزار کتیا، با ابزار Porcupine Curvature Analysis کتیا و ابزار Cutting Plane Analysis کتیا آشنا شدیم. دیدیم که این ابزارها از طریق... بیشتر بخوانید
- آموزش رایگان نرم افزار کتیا را از کجا شروع کنم؟ براحتی با مطالعه بیش از 100 مقاله پروژه محور در 10 فصل مجزا در سایت UMEC، شروع به یادگیری رایگان نرم افزار CATiA کنید! این مقالات از مباحث مقدماتی شروع و مباحث پیشرفته را پوشش میدهد. در هر قسمت چند تمرین کتیا با راه حل گام به گام به همراه لینک دانلود فایل CATPart و PDF برای شما آماده کردیم.
- مدت زمان یادگیری کتیا چقدر است؟ شما در یک دوره 3 ماهه میتوانید بر 4 محیط مهم و ضروری آن مسلط شوید.
- پارامترهای موثر در مقدار تسلط بر CATiA چیست؟ بهجرئت میتوان گفت با تسلط بر مفاد این سرفصل آموزشی میتوانید بیش از 95% از آنچه را که میبینید یا تصور میکنید، طراحی نمایید!